در زمانهای قدیم موضوع و مشکلی که بسیاری از فرش های دستباف با آن رو به رو میشدند گرفتن گرد و غبار به خاطر پهن شدن قالی بر روی کف های سیمانی و موزاییکی بود که استفاده از جاروهای دستی این موضوع را تشدید می کرد. ولی این معضل امروزه به خاطر استفاده از جاروهای برقی برای تمیز کردن و پهن شدن فرش بر روی پارکت، سرامیک، کفپوش و… به شکل ویژه ای کاهش پیدا کرده است.
در هر حال توصیه می کنیم قبل از شستن فرش ابریشم خود؛ این موضوع را چک کنید که فرش شما عاری از هرگونه گرد و خاک باشد زیرا گرد و غبار در حین شستشو تبدیل به گل شده و در مغز فرش باقی می ماند و به مرور زمان سبب پوسیدگی فرش می گردد.
برای انجام اینکار شما باید در ابتدا فرش را تکان داده و با استفاده از یک چوب به آرامی به پشت فرش ابریشمی خود ضربه بزنید تا گرد و خاک از آن خارج شود. یادتان باشد ضربه های شما نباید آنقدر محکم باشد که بافت قالی شما آسیبی برساند. مخصوصاً اگر قالی دستباف شما قدیمی و کهنه می باشد.
در پایان نیز با یک جارو دستی یا چوبی گرد و غبار را از روی سطح فرش جارو کرده و دقت کنید به هیچ وجه، فرش را نباید محکم بر روی زمین بکوبید. باقی ماندن آهک، گچ و خاک درون قالی ابریشمی شما به خاطر خاصیت قلیایی که دارند می تواند باعث تجزیه شدن بافت پروتیینی فرش ابریشمی شما شود.
2. لکه برداری فرش ابریشمی
بعضی از ما به خاطر ایجاد یک یا دو لکه کثیفی بر روی فرش تصمیم به شستن فرش ابریشم خود میگیریم که اینکار اشتباه می باشد و نباید فراموش کرد که شستشوی بیش از حد فرش نیز، به خودی خود باعث پوسیده شدن و از بین رفتن بافت های آن می شود. به طور استاندارد اگر فرش شما به طور مداوم در جایی پهن و مورد استفاده قرار میگیرد هر 4 سال یکبار باید شسته شود و بیشتر از آن کار اشتباهی می باشد.
ما قبلا به طور دقیق لکه برداری از فرش دستباف را برای شما بررسی کرده ایم ولی به طور کلی لازم است اشاره کنیم که تمیز کردن انواع لکه های ایجاد شده بر روی فرش دارای یک راهکار و روش مجزا می باشد، اما چیزی که تقریباً برای پاک کردن تمام لکه ها یکسان می باشد؛ حذف کردن سریع منشاء آن لکه می باشد.
در واقع سرعت عمل در تمیز کردن لکه ایجاد شده اولین اقدامی می باشد که شما لازم است برای پاک کردن تمام لکه ها انجام دهید. برای اینکار اگر لکه ایجاد شده از مایعات پر حجم مثل چای یا قهوه می باشد، لازم است که با استفاده از یک قاشق حجم اصلی مایع را جمع آوری کرده و سپس با ریختن کمی آب غلظت آن لکه را کاهش دهید تا بتوانید با استفاده از پارچه نخی یا حوله خشک، حجم عمده لکه را از بین ببرید.
3. شستن فرش ابریشم
برای شستن فرش ابریشم لازم است نکات مهمی را رعایت کنید که در ادامه به ترتیب آنها را برای شما معرفی خواهیم کرد:
1. به هیچ وجه از آب گرم برای شستشوی قالی ابریشم استفاده نکنید. آب گرم باعث می شود تا بافت های ابریشم فرش شما استحکام خود را از دست بدهد. برای شستشو از آب با دمای معمولی یا همان ولرم بهترین گزینه می باشد.
2. از باز کردن آب با فشار بالا مثل فشارهایی که برای کارواش ها استفاده می شود پرهیز کنید. بهترین گزینه استفاده از آب به صورت دوش و با فشار متوسط می باشد.
3. برای شستن فرش ابریشم از شوینده هایی استفاده کنید که در اصطلاح خنثی می باشند مانند پودر دستی که البته در آب حل شده باشد یا شامپوی فرش نیز گزینه مناسب دیگر می باشد.
4. اگر فرش شما در قسمت هایی چرب شده است برای تمیز کردن چربی بهتر است از مایع ظرفشویی یا پودر صابون حل شده استفاده نمایید و هیچگاه از مواد قلیایی برای شستن فرش استفاده نکنید.
5. لکه هایی مثل جوهر، خون، چای، نوشابه و… را تلاش کنید قبل از شستشن فرش تمیز کنید زیرا در غیر اینصورت این لکه های می تواند در تمام سطح فرش ابریشمی شما پخش شده و رنگ بدهد.
6. یک پارچه سفید خیس کنید و بر روی قسمت های پر رنگ فرش بکشید و اگر مشاهده کردید گه فرش شما رنگ پس میدهد به هیچ وجه آن را خیس نکنید زیرا ممکن است قسمت‌های روشن رنگ قسمت‌های تیره را بگیرند و جلوه فرش از بین برود. با استفاده از شامپو فرش باید این فرش ها تمیز شوند.
4. آبکشی قالی ابریشمی
خیلی از ما بعد از شستن فرش ابریشم اشتباهاتی انجام می دهیم که باعث می شود تداخل رنگی داخل فرش ایجاد شود و ارزش فرش دستباف ما به شکل ویژه ای کاهش پیدا کند.
بعد از شستن به هیچ وجه سریع آن را لوله نکنید و لطفاً اجازه دهید که فرش شما حداقل یک ساعت پهن باقی بماند تا آب آن خارج شده و آماده پهن کردن شود.
مورد دوم این است که وقتی فرش خود را لوله کردید درون آن را دوباره آب نگیرید و همچنین موقع پهن کردن اینکار، یعنی آب گرفتن را در مورد ریشه ها انجام ندهید. با اینکار شما با دست خودتان ریشه های فرش را زرد خواهید کرد.
بهتر است برای آبگیری فرش از پارو استفاده نکنید. پارو وسیله سنگینی می باشد که وقتی فرش ابریشمی شما خیس می باشد می تواند به راحتی به لافت آن آسیب برساند. اگر هم خواستید اینکار را انجام دهید از پاروهای پلاستیک استفاده کرده که وزن کمتری دارند و در جهت خواب فرش آبگیری را انجام دهید.
5. خشک کردن فرش دستباف ابریشم
در گام پایانی بعد از شستن فرش ابریشم باید به سراغ خشک کردن آن برویم. در این مرحله فرش دستباف خود را که در بخش قبلی آب کشی کردید و نیمه مرطوب شده است را از پشت، در نور غیرمستقیم خورشید و در معرض هوا پهن کنید تا سرعت خشک شدن آن بالا برود.
بعد از شستن فرش مشکل بسیار رایجی که اتفاق می افتد این است که طرح های قالی ابریشم شما جا به جا می شود و از آنجایی که فرش بعد از خشک شدن یک حالت سفتی به خود میگیرد نمی توان خیلی پرزهای آن را جابه جا کرد به همین خاطر برای زیبا جلوه دادن فرش خود اینکار را در زمانی که کمی رطوبت به فرش ما باقیست انجام دهید:
با جاروی چوبی یا برس سرفرش را به سمت خواب فرش جارو یا برس بزنید . جاروبرقی نزنید زیرا به صورت رفت و برگشت روی فرش کشیده می شود و خواب فرش را به هم می ریزد و از زیبایی فرش می کاهد.
